Папке ден портфельын пайдаже (ойлымаш)

СМУ стройплощадкыште рабочий-влак: Митька-седой, Юрка-кирюха, Эрзай-полный да Рахим-деревянный столовый гыч лекмеке, обед жапыште каналтен, эртыше пагатым лончыл шинчат. Тиде татыште нунын деч лу метр умбалнырак электроцехын мастерже «генерал Авенир» эртен кая. Кужун ошкылын, рыҥ коштмыжлан, НПУ начальник тудым тыге лӱмден. Кидешыже туржалтше шунал папкым кучен.

– Мом гын саде папкешыже пыштен кондыштара? – Эрзай-полный палынеже.

– Э-э, чынак. Мый тидын нерген колынам ыле, – Рахимзян воштылал пӧръеҥмытлан умылтараш погыныш: икана электрик Генка, мастер уке годым, ӱстелыште кийыше папкым почын ончалын. А тушто кодшийысе календарь киен.

– А паледа, мемнан бригаде мастерлан начальникна шкенжын папкыжым пӧлеклен, – Митька мом палымыж нерген кутырымашым вес корныш кусарыш. – СМУ управлений начальникна Конотопов, чылт китайла шоктышо фамилиян мастерым Фун-цияным квартальный отчет дене ӱжыктен. Тудыжо папкым кучен коштын тунемын огыл дык, кушто дыр кагаз лаштыкеш возымыжым йомдаренат, шке вуйжылан гына ӱшанен яра кид дене миен.

– Молан кагазеш возымо документет уке?– йодеш тӧра.

– А мый чыла данныйым вуйышто кучем, – ышталалеш мастер.

– Мо? Тыйын вуедым «Делашке» ургена мо? Мастерын папкаже лийшаш. Теве на! Шкемыным пуэм, – мотор гына тӱрлеман нугыдо заҥгар тӱсан папкым кучыкта.

– То-то пытартыш пагатыште мастерна южгунам папкым кучен коштеш шол, тугеже отчет дене миен толеш докан. Тугеже папке мастерлан вий-куатым пуа-с, Эрзай шонымыжым иктешлыш.

– Чынак дыр папаке-портфельын кӱлешлыкше уло. – Юрка-кирюхат кутырышо-влакын шонымышт дене келша. – Теве мемнан ончычсо «Победа» колхоз парторг Шарка Шерепыч коҥла йымалныже йошкар папкым кондыштара ыле. Бухгалтер ӱдыр Эсай Маша озаже уке шеҥгеч папкым почын ончалын. Тушто иктаж-могай партийыный документ киен шонеда дыр. Пляжыште мотор ӱдырамаш сӱретан «Казан хатын» журналым кондыштарен. Тиддеч вара ДТ-74 тракторым горючий бакше ӧрдыштӧ верҥдымылан «Парторг-трактор» манаш тӱҥальыч. Чылт парторг папке гай.

– Мыят ик оҥайым ойлем. Паледа, вет мыйын ӱдырамаш школышто йоча-влакым туныкта, – адак Рахим вес историйым шарналтыш. – Вот манеш: труд урокым намийыше рвезе туныктышо Савий Камийыч кеч-куш кая гынат, профессор гай кугу сур-нарынче портфельым нумал коштеш. Икана тӱҥалтыш класслам туныктышо ӱдыр-влак ӱстелыште кийыше портфельым почын онченыт. Кӧргыштыжӧ кеч иктаж кагаз лийже ыле, чип-чиста, пуста.

– Айста кермычым пыштен колтена, – тырырак тыгай пашалан уста Римма лӱманже каҥашым пуа. ™дыр-влак вашке гына кочегарке гыч катлыше кермычым конден, кагазеш йытыран пӱтырен, портфельыш пуртен пыштат.

Эрлашыжым портфелят, кермычат теҥгечсе верыштыжак кият, иктат тӱкален огыл. Но кумшыжым профессор портфель яра киен.

– Мом ышташ? ӱдыр-влак аптыраненыт. Угычын кочегарке гыч тичмаш кермычым конден кагазеш посылка семын пидын пыштат.

Эскерат ынде ӱдыр-влак, мо миен лекшашым палынешт. Эрлашыжым ончат, портфель верыштыже кия, но кермыч деч посна. ™дыр-влак огыт ӧркане, кумшо кермычым раствор деч эрыктен, конден, чиста кагазеш пӱтыралын, портфельыш пуртен вераҥдат. Вес кечынже кермыч адак юк. Эше визымше-кудымшым пыштат. Кермыч уке да уке. Тыге лу кермычыш шуктат. Ынде ӱдыр-влак рвезым чаманен колтат, кермыч колтылмым чарнат.

Кок кече гыч яра портфель дене пӧртылмыжлан Савий Камийыч перерыв годым йодде ыш чыте.

– Мо ӱдыр-влак, кермычда пытыш мо? Коҥгам лукмаште лу кермыч ыш сите, теве колтымыда лачеш гына тольо, – воштылаллын рвезе портфельым ӱстелыш, ончысо верыш пыштыш.

А ӱдыр-влак мо? Игылташ шоненыт рвезым, миен лектын, поро пашам ыштеныт: коҥгам лукташ полшеныт. Папке гаяк портфельынат пайдаже уло.

Пӧръеҥ-влак папке-портфель нерген иктаж оҥайым каласкалат ыле дыр, обед пагыт эртен, контора велым мастер Фун-циан шергакан настам, начальникын пӧлекшым коҥла йымалан кыстырен толгыч койо.

М. Данилов.