Илыш нерген мутланыза

Подросткын переходный манме ийготшым сайын эртараш манын, ача-ава-влаклан специалист-влак икмыняр ой-каҥашым темлат.

Эре тудын могырышто лийза, йочада верч шогыза.

Подростко иктаж-мом каласкала гын, тудым мучаш марте колышт моштыман. Тудо тек чыла шонымыжым луктын каласа, да тыгодым те иктаж-могай туныктымо ойдам тушкалтеда манын лӱдшаш огыл. «Теве ужат! Мый маньым вет!» шомакым ида ойло. Йочада нимом ок каласкале гын, шып лийын моштыза.

Кӱлеш годым йодмыжлан тореш лийза. «Ок лий» манын пеҥгыдын, но порын каласыза.

«Личный» илышым илаш тӱҥалмекыже, тидым умылаш да тудлан ӱшанаш тунемза (йолташыже-влак дене келшыме, иктаж-кушко миен толмо, серышым возкалыме шотышто, мутлан).

Йоча дене кутырен келшаш тунемза. Конфликт марте ида шукто, вет тудлан тендан деч эре иктаж-мо кӱлеш. Шукыж годым «От полшо гын, оксам кучылташ ом пу» маныт. Кутырен келшымым обязательно шуктыза.

Йоча тыланда ынже шойышт манын, условийым ыштыман, тидлан нимогай амал лийшаш огыл. Шойыштмын кум амалже уло: лӱдмаш, пайда да психопаталогий. Кокымшым те кораҥден, а кумшыжым эмлен сеҥеда.

Икшывыланда «Кузе школышто пашат кая?» «Молан шып улат?» йодыш-влакым эре ида пу. Мутланымашым «Мый электрон дневникетым онченам, тидын нерген кутырынем» шомакла дене ида тӱҥал.

Шке йолташда семын мутланыза, туныктен ида ойло.

Школ нерген огыл, а илыш нерген кутыраш тыршыза.

Подросткын илышыжым тергаш ида толаше (тидым ышташ садак ок лий). Тудлан виешлымаш, аракам йӱмаш, наркотик дене пайдаланымаш шотышто умылтарыза. Тӱрлӧ ситуацийыште шкем кузе кучаш кӱлмӧ нерген каҥашыза.

Иктаж наказанийым ыштеда гынат, йочан те тудым огыда йӧрате манын шонымашыже шочшаш огыл.