Калтасасе здравоохраненийын историйже

Мемнан районышто икымше медицине учрежденийым – Калегинысе земский эмлымверым – 1874 ийыште чоҥымо лийын. Тудым верысе землеуправлений орган-влакын вийышт дене ыштыме улмаш. Тудым врач Левицкая чоҥен. Надеждин эмлымверым (25 койкылан) 1911-1912 ийлаште почмо.

Калтаса селаште амбулаторийым врач Макаров 1937 ий 17 апрельыште почын, тыште 3 медпашаеҥ тыршен. 1937 ий декабрьыште азам шочыктымо верым почмо, 1947 ийыште 25 койкан стационарым врач Н.Х. Гафаров почын. 1964 ийыште родильный ден хирургий пӧлка-влакым почмылан кӧра койко-влакым шӱдышкӧ шуктымо.

1954 гыч 1973 ийла марте Краснохолмский поселкышто эмлымверым (25 койко), Келтей участковый эмлымверым, Кӧтерем участковый эмлымверым (50 койко) чоҥымо.

1973 ийыште Надеждин эмлымверым пытарыме, а 1975 ийыште – Калегинысе участковый эмлымверым.

1980 ийлан стационар койко чыла эмлымверыште 330 лийын.

1999 ий гыч районышто коечный сетьыште реструктуризацийым ыштат. 2010 ийыште реформированийлан кӧра «Калтаса ЦРБ» МУЗ-ко Краснохолмский эмлымвер пурталтын.

Тачысе кечылан рӱдӧ район эмлымверыште 85 койко уло. Калтаса, Краснохолмский, Кӧтерем селаласе эмлымверлаште дневной стационар-влак пашам ыштат.

Эмлымверла пелен поликлинике-влак пашам ыштат. Эмлымверыште 16 врач черле-влакым

1945 ий гыч районышто 15 фельдшер да 30 трахоматозный пункт да ик малярийный станций пашам ыштен. Малярийный станцийым 1959 ийыште пытарыме, а трахоматозный пункт-влакын ужашыжым фельдшер-акушер пунктыш савырыме. Тачысе кечылан районышто 31 фельдшер-акушер пункт пашам ышта.

Эмлымвер-влакын материально-технический базышт начар огыл, аварийный да шӱкшӧ зданий-влак уке улыт. 2002 ийыште Краснохолмский эмлымвер пелен 60 койкылан да пищеблок дене эмлыме корпусым пашашке колтымо.

Районысо эмлыме-профилактике учреждений-влакын тӱҥ пашаштлан жапыштыже да сай качестван эмлыме мероприятий-влакым ончыктымаш шотлалтеш. Пытартыш лу ий жапыште эмлыме да диагностике базын пашажым саемден колтымо шотышто кугу пашам ыштыме: ультразвуковой диагностикым, клинико-лабораторный текшырымаш ден функциональный диагностикын кызытсе жаплан келшен толшо йӧнжӧ-влакым илышыш шыҥдарыме, малоинвазивный хирургийын кызытсе жаплан келшен толшо йӧнжӧ-влакым тунемме.

Здравоохраненийын социально-экономический системыжын тӱҥ компонентшылан паша шотлалтеш. Медицине кадр-влак здравоохраненийын ресурсыжын ик эн кӱлешан да пайдале ужашыже улыт. Районысо здравоохранений системыште 350 пашаеҥ тырша, нунын кокла гыч 52 врач, кокла медицине пашаеҥ – 196. Районысо эмлымверлаште квалифицированный кадр-влак пашам ыштат: 84,5% врач-влак аттестоватлалтыныт, 22% кӱкшӧ квалификаций категориян улыт. Ныл врачым «Отличник здравоохранения РБ» знак дене палемдыме, вич врачлан «Заслуженный врач РБ» лӱмым пуымо, ик врачым «Знак Почета» орден дене палемдыме. Кокла медицине пашаеҥ-влак кокла гыч вич еҥлан «Отличник здравоохранения РБ» лӱмым

Элыштына эртыше политический, социально-экономический вашталтыш-влак лиймылан кӧра, чыла областьлаште реформо-влакым эртарыме, тидын шотыштак здравоохраненийыштат.

XXI курымышто Калтаса районын визитный карточкыжлан калыкшын тазалыкше шотлалташ тӱҥалеш манын, ме ӱшанена,

Р.В. Зарипов,

Калтаса эмлымверын тӱҥ врачше.