Вондерым да росотам шындыме годым

Шошо толмо дене пакчаште паша «шолаш» тӱҥалеш. Кужу теле деч вара шуко озаватын чонжо мландын лекмыжым вуча. Лач пӱртӱс ылыжаш тӱҥалеш, пакча сомылым ворандарен колтет. Кызыт олмапуым да моло вондеран кушкылым пӱчкедыме жап лишемеш. Адакшым у кушкылым шындаш шонышат улыт, очыни.

Ужалыше-влак сатуштым эре моктат, чапле маныт, тушкенак колташ толашат. Садлан олмапум, вишньым, сливым але шоптыр ден пуншоптырым пазарыште налме годым мом палыман вара?

Кызыт пеш шуко тӱрлӧ сорт кушкыл уло. Налме годым, сортым да йӱштым чытыше улмыжым палыман. Кызыт шокшо вел гычат кондат, тыгайжым налман огыл. Иктаж кум ий кушкеш, вара кылма але кошка. Окса арамеш луктын шуымо лиеш. Кушкылым мланде ырымеке шындыман.

Пакчаште олмапу укшым пӱчкедаш тӱҥалаш лиеш. Тошто, кукшо, оккӱл укшлам кораҥдыман. Шыжым олмапу тӱҥым чиялтен огыдал гын, чиялтыза. Тидыже моторлан кӧра ок ышталт, а кече когартыме деч аралтыш лиеш. Укшлам пӱчкедыме деч ончыч инструментым вич процентан йод але спирт раствор дене йыгыза.

Олма, грушо, сливе, вишне пушеҥгыла тӱҥыш тӱрлӧ копшаҥге, кутко ынышт кӱзӧ манын кызыт «ловчий» ӱштӧ-шамычым ужалат. Тудым пушеҥге тӱҥыш пӱтырен кылдыман, пушеҥгыш кӱзымышт годым чылан тушан пижын кодыт. Вара ӱштым рончен налман да йӱлатыман.

Копшаҥге-влак ваштареш могай препаратым кучылтмо шотышто йодыш шуко еҥым тургыжландара. Шукш-копшаҥге ынышт коч манын, тӱрлӧ химический, биологический препарат-шамыч улыт. Кызыт химическийым кучылтман. Мутлан, «Атлет» але «Крепень» препарат-влакым дозо дене келшышын лу литр вӱдыш пыштыман гын, те 8 але 9 литр вӱдым налза. Тыге пайдалырак лиеш. Биологический але шке ыштыме аярым кышкымек, кум-ныл кече гыч копшаҥге угыч пошен кертеш.

Помидор ден шере пурысым шукын ондакак ӱденыт. Тудо пеш писын кушкын каен гын, кузе лийман вара?

Кызытсе жаплан чыланат тӱҥ культурым: помидорым, шере пурысым ӱденыт. Помидор росота пеш писын кушкын каен, а уремыш але парникыш луктын шындаш ондак. Пеҥгыдем кушшо манын, «Атлет» але «Крепень» растворым шыжыктыман. Вӱдым лышташыш шыжыктыман, тушеч рокыш йоген волыжо. Тыгай вӱд кушкыллан писын кушкашыже ок пу. Тыгак герань пеледышыш ты растворым шыжыкташ лиеш. Сайрак пеледаш тӱҥалеш. А помидор ден шере пурысыш шавыме деч вара, пакчаш шындымеке, сай лектышым пуа.

Мланде пашам поро кумылын, сай шонымаш дене ыштыман, шыжым саскада поян лиеш.