Нуно рейхстагын пырдыжлаштыже шке лўмыштым коденыт

Военный жапысе ойыртемалтше да исторический фотосўретым редакцийыш мемнан газетнан лудшыжо-влаклан Олег Александрович Ильтубаев конден. Олег Изи Агытан ял гыч улеш, Краснохолмский селаште ила. Шкеже офицер улеш гынат, историйым моткоч йєрата. Поснак шке кундемын шочшыжо-влакын фронтысо корныжым таптыше-влак – Изи Агытан ял гыч Кугу Ачамланде сарын участникше-влак, нунын Кугу Се‰ымаш верч геройлык подвигышт нерген.

Тидлан тудо архив материалым, фотосўрет, фронтысо серыш, журнал да моло исторический литература гыч возен налме материал-влакым шымлаш тў‰алын. Чыла тидым тыглайлан ыштыме огыл. Тудын кочаже, Ильтубаев Идылбай, Кугу Ачамланде сарын фронтлаштыже 1941 июль гыч 1945 ий май марте кредалын, а сар деч вара 1947 ий марте Львовский областьыште служитлен, украинский да польский националист-влак дене кучедалмаште участвоватлен.

Олег Ильтубаевын редакцийыш кондымо фотосўретым «Война и Отечество» журналыште вера‰дыме лийын, а тушто тыге возымо: «Артиллеристы РККА в окопе на Курской дуге». Кузе палемден Олег Александрович, окопышто шинчыше-влак гыч иктыже, пурла велым, мемнан кундемнан шочшыжо Калит Гареевлан, Богдан Хмельницкий орденын да Ачамланде сарын орденын кавалерже, ушаген.

О.А. Ильтубаевын шонымыж почеш, мемнан кундемнан шочшыжо – рейхстаг штурмын участникше-влак Калит Гареев, Загит Закиров, Дмитрий Колотов, Байдимир Япаров, Саляй Манаев 86-шо неле гаубичный Краснознаменный бригадыште служитленыт, фотосўретыште артиллерист-влак лийыныт. Сандене Олег Ильтубаев Калит Гареев пелен тудын землякше-влак шинчат манын шона.

А шке шарнымаштыже Саляй Манаев возен, ке‰еж тў‰алтыше, тудын служитлыме частьшым, Мўндыр Эрвел гыч Курскыш колтеныт. Кайыме годым нунын воинский эшелонышт икмыняр минутлан Янаул станцийыште чарналтен. Самырык салтак-влак иктаж-кєм палыме е‰ым ужаш тыланеныт. Арам лийын…

«Война и Отечество» журналыште савыктыме фотосўретыште чынжымак Калит Гареев мо? Та‰астарашлан ме А. Исекеевын «Ради жизни на земле» книгаж гыч эше ик фотосўретым вера‰даш лийна. Тудым ончалын те ала иктаж шочшыдам пален налыда да каласеда: «Чын, тиде Калит Гареев, а пеленже тудын землякше-влак…»

МЕМНАН СПРАВКЫНА

«Берлин обороным кўрылмаште, поснак Берлиныште уремысе кредалмаште, шаланыше ятыр зданий, кўрылтде кайыше танк, самоходный артиллерийский установко, гаубичный техникыште проволочный связьым арален кодаш неле лийын. Связь пєлкан командирже, сержант Гареев, тушманын тулжо гоч 171-ше стрелковый дивизийын 713-шо стрелковый полкшо да 3-шо ударный армийын кок батальонжо дене связьым кучен. Рейхстагым штурмоватлыме годым лўддымылыкым да патырлыкым ончыктен. 27 апрель гыч 1 май марте Шпрее э‰ер гоч кўрылтдымє связьым кучен, тидлан кєра кредалмаште пехотын чыла йодмашыжым шуктымо лийын. Рейхстагым штурмоватлыме годым сержант Гареев кок телефонистке дене зданий да подвал-влак гоч связьым шупшын. Тидлан мемнан кундемнан шочшыжо Калит Гареев Богдан Хмельницкийын орденже дене палемдалтын.

Совет Ушемын Кугу Ачамланде сарын историйже гыч, 5-ше том, 284-285-ше стр.

Материалым Е. Акиева ямдылен.