Мировой суд – «мир» мут гыч

Российысе суд системыште посна вер мировой судья-влаклан ойыралтеш. Мо вара тугай мировой суд да мо дене тудо район суд деч ойыртемалтмыже нерген мыланна Калтаса суд участкын мировой судьяже Алсу Рашитовна Мухаметнасыпова каласкалыш.

– Мировой судья-влакын институтышт Российысе суд системыште ик эн самырык гынат, мировой суд практикыште тудо тӱҥалтышым шукертак налын. Мировой судья-влак Российыште икымше гана 1864 ийыште пашам ышташ тӱҥалыныт. 1917 ийын революций деч вара, совет власть тиде тиде институтым пӱтынек пытарен. Ик жап гыч у Россий тудым адак ылыжтен. 1998 ийыште мировой судья-влак нерген федераль законым луктыныт. Башкортостан Республикыште 1999 ийыште 183 суд участкым ыштыме лийын. Варажым федераль закон дене келшышын, 2006 ийыште нуным 215 марте шукемденыт. Калтасасе суд участкым ыштыме деч вара тыште мировой судья лийын И.Ф. Сафина, О.Г. Садыкова, Ю.Т. Шакирьянова тыршеныт.

– Тудын тӱҥ цельже – суд, административный орган-влаклан полышым ончыкташ. Ешыште шургымашым, паша дене кылдалтше йодыш-влакым, адмправам пудыртымаш дене кылдалтше паша-влакым мировой судышто ончаш лиеш. Кузе илыш ончыктен, район суд-влакын пашашт содыки иземын огыл. Вет осал пашам ыштыше-влакат, правам пудыртымашат шагалемын огыл.

Мировой судья-влак уголовный, административный, гражданский паша-влакым ончат. Тудо тыгак потребитель-влакын праваштым аралымаш дене кылдалтше, тыгак шуко моло пашамат онча. Мировой судьям арамлан огыл мировой маныт, очыни. Тудын пашаже еҥым наказатлаш огыл, а мӧҥгешла, нуным икте-весышт дене келшытараш да келшыше соглашенийыш шукташ. Кунам тидым ышташ ок лий, кеч-могай судысо семынак пунчалым луктыт.

– Ий тӱҥалтыш гыч 1850 гражданский ден административный, 775 адмправам пудыртымо шотышто да 51 уголовный пашам ончымо.

Паша шуко, сандене тудо ончыко кайыже да сайын шукталтше манын, коллектив пашам тыршен ыштышаш. Суд участкын пашажым Калтаса районышто шуктат: мировой судьян полышкалышыже Елена Александровна Давлетова, суд заседанийын секретарьже Самира Ралифовна Абрамова, канцелярий вуйлатыше Эрмина Арменовна Саргсян. Кажныже шке пашажым моштен шукта.