Пӱрымаште – Афганын кышаже

Тиде мыланна, районышто илыше тыглай еҥ-влаклан тыглай кече. Тольык нунылан огыл. Кӧ тиде кечын пырля служитлыме йолташышт-влакым йомдарен, кӧ мландыште тамыкым ужын, кӧ кредалме пасула гыч пӧртылын. Но нуно пӧртылыныт. Эрла Афганистан гыч совет войска-влакым лукмо кече. Районын воин-интернационалистше-влак вашлиялтыт, Саланг лӱдыкшӧ вончымашым шарналтат, Герат воктене вӱран шоссем да тусо йӱдым шучко кредалмашым, тудын деч вара взвод деч отделений гына кодын. Икымше тостым сеҥымашлан йӱыт, кокымшым – пырля служитлыме йолташ-влаклан, кумшо – мӧҥгышкӧ пӧртылдымӧ салтак-влаклан. Ала Юмыжак нунылан полшен. Мемнан мутланыме еҥна денат тыгак лийын.

Григорий Гареев Калтаса районысо Павасола ялыште шочын кушкын. Тыгак шымияш школым тунем пытарен, вара Кӧгерчен ялыште кыдалаш школышто да Нефтекамск оласе СПТУ–47-ште шинчымашым поген. 18 ияш рвезым армийыш налыныт. Тӱҥалтыште Таджикистаныш логалын, тыште тунеммашым эртеныт, а вара 80-ше ийласе моло совет рвезе-влак гаяк Афганистаныш кайыше воин радамым ешареныт. Тыге ончыкылык электрик Таджикистан да Афганистан чекыште пограничник лийын служитлен. Тыге самырык рвезын илышыштыже чыла шотыштат шокшо кече-влак тӱҥалыныт.

Багисар кишлак деч мӱндырнӧ огыл, йырым-йыр курык-влак, игече чот шокшо, лӱп-лӱп, боевой операций-влак, служитлыме йолташ-влакым йомдарымаш, сусыргымаш, неле илыш условий. А те шонеда пограничник боевой действийлаште ок участвоватле? Уке, мотоманевренный группа-влак ышталтыныт, нуным Афганистан территорийын мӱндыр верлашкыже шалатеныт. Тыгак Григорий Гареев дене лийын. Тушто курыклаште службым намиен, тушко кочкышым, пуым, медикамент-влакым вертолет дене гына конденыт. Арня дене тӱтыра шоген. Тыгай жапыште вертушка-влак нимом конден кертын огытыл. А салтак-влак вученыт, вученыт…

Григорий Шаймарданович пырля служитлыме йолташыже-влак дене тушман-влакын тыныс илыше калыкым ынышт лӱйкале манын арален.

Мемнан геройнан кушто служитлымыжым родо-шочшыжо-влак пален огытыл. Салтак-влаклан служитлыме вер нерген возаш чареныт. Пел ий гыч, ала-кузе дыр ялыште пален налыныт. Григорий Гареев тунам шонаш тӱҥалын, а мӧҥгыштӧ тудым вучат але уке. Лач тыште самырык рвезе илышын тамжым да тудын могай шерге улмыжым пален налын. Мо тугай келшымаш, ондалкалымаш нерген умылен. Уке, тудо афганым эртымыже нерген нимынярат ок чамане. Илышым вес семын ончаш тӱҥалын. Весела рвезе серьезный пӧръеҥ лийын пӧртылын. Армий деч ончыч гитаре да баян дене весела муро-влакым шоктен мурен, кызыт тудын репертуарыштыже афган муро-влак йоҥгат. А войскам лукмо годым БТР-влакын пудешталтмышт нерген тудо нигунамат ок мондо. А улыжат изиш гына кодын, сар пытен. 6 февральыште Афганистан гыч тудын группыжо лектын, нуным 17 вертушко ужатен. Технике да еҥ-влак дене колонно йӱдымат, кечывалымат каен, Келшыман кӱвар гоч. Чыла тиде Григорий Шаймардановичын гына огыл ушыштыжо кодын, а моло-влакынат – кӧ эҥерын вес серыштыже лийын. Кажныжын шке шарнымашыже, шке шӱм-чон корштымашыже. Ик ветеран гына огыл ту шучко ийлам илен лектын.

Таче мемнан геройна «За отличие в охране государственной границы СССР», «Воину-интернационалисту от благодарного афганского народа» да моло юбилей награде дене палемдалтын. Пелашыже Ирина Петровна дене Калтаса селаште илат. Кок икшывышт уло: Татьяна ӱдырышт да Максим эргышт. Екатеринбург олаште вахте йӧн дене пашам ышта.