Тыланда, ӱдырамаш-влак

Рвезе дене вашлиймашыш тарваныше да тудым шке веке савыраш шонышо ӱдыр ожно теве мом палышаш улмаш. Арнясе кажне кечын могай тӱсан вургемым чияш кӱлмым эскерен.

Йӧн лийме семын, шочмын шем тӱсаным, кушкыжмын кандым, вӱргечын йошкаргым, изарнян шемалге алым, шуматкечын кӱреным, рушарнян ужар тӱсан вургемым чиен кошташ тыршен. Куптыр ынже погыно, чурий тӱс кужун ынже шапалге манын, Кугече деч ончыч яндар изарнян эр эрдене кече лекме деч ончыч, ший атеш темыме вӱд дене шӱргым мушкын.

Ончыкылык озавате ден суртоза кажне кечын шуктышаш калык палым эскераш тыршеныт. Кече шичме деч вара сурт гыч шӱкшакым, мушкылтыш вӱдым луктын кудалтен огыл. Кугу пайрем (Рошто, Кугече да Тройчын) кечын мушкылтын огыл. Йочам ыштен кертдыме пелаш лияш огыл манын, марлан кайыдыме ӱдыр кӱварыште пӧрдалше але кийыше икшыве гоч вончаш шекланен.

Йоча годымак ӱстембалне шинчаш чареныт. Суртоза пӧртыштӧ упш дене коштын огыл. Колышым шарныме йӱлам вес вере (илыдыме, илымыж годым лийдыме суртышто) эртарен огытыл, ешыш адакат кугу ойго толмо деч лӱдыныт.

У суртыш илаш пурымо годым пӧртыш эн ончыч ава пырысым колтеныт. Вес пӧртыш илаш куснымо годым, тоштым йыклык эрыктен коден, пелен ик чывыштыш шӱкым у суртыш налыныт. Тошто сурт гыч кӱварым ӱштмӧ выньыкым конденыт, тудын йымалне суртводыж ила маныныт. Тыге суртым тӱрлӧ эҥгек деч аралышым пелен ӱжыныт. Суртышто ончыкыжым поро шӱлыш гына озаланыже, да суртводыж сурт-оралтым тӱрлӧ зиян, азап лийме деч арален шогыжо манын, у пӧртыш куснымо деч вара писынрак родо-тукымым, унам ӱжын сийлаш тыршеныт. Вургемыш пижыктыме булавкын пӱсӧ мучашыже мучышталт каен гын, пӧръеҥ дене кугу туманлымаш лийын кертме деч озавате шекланен. Кӱварым ӱштмӧ выньыкысе укш кӱрышталтын але катлен возын – уверым вученыт. Пырдыжыште кечыше портрет, картине камвозеш гын, ойго лийшашым шижтара, маныныт. Линейкам, аршыным, сантиметрым але вискалыме моло арверым вакшышыш пыштен огытыл, ешыште колышо лийме деч шекланеныт.