1919 ий кеҥежым мемнан кундемым колчаковец-влак деч 307 стрелковый полк утарен

Шӱдӧ ий ончыч мемнан кундемыште Граждан сарын пытартыш залпше йоҥгалтын.

1918 ий кеҥеж гыч мемнан ял ден села-влак кредалмаш ареныш савырненыт. 1918 ий июльышто Йошкар Армийын частьше кредалын касвелышке чакнен, ошо-влаклан Уфам, Бирскым, Елабугам да Казаньым коденыт. Шыжым йошкарге-влак контрнаступленийым тӱҥалыныт да декабрь покшелне фронтын линийже Калегин ден Киябак волость-влак гоч эртен. 1919 ий январь тӱҥалтыште Бирск ден Уфам утарыме. Мартыште адмирал Колчак Йошкар Армий ваштареш у наступленийым тӱҥалын. Мемнан кундемна адакат Колчак режимыш логалын, но кужашлан огыл. Апрель мучаште совет войска-влакын Южный группировкыжо, тудын составыштыже 1-ше, 4-ше, 5-ше да Туркестанский армий-влак лийыныт, нуным М.В. Фрунзе вуйлатен, контрнаступленийым тӱҥалын. Визымже армий дене М.И. Тухачевский командоватлен, тудын составышкыже 35-ше стрелковый дивизий (дивизийын командирже Ф.А. Кузнецов, комиссар Г.В. Жигарев, штаб вуйлатыше Н.А. Зуев) пурен. Умбакыже мемнан мут тиде дивизийын 307-ше стрелковый полк нерген. Тудо 1919 ийыште кеҥежым мемнан кундемнам колчаковец-влак деч утареныт.

307-ше стрелковый полкым Казань олаште 1919 ий февральыште формироватлаш тӱҥалыныт. 22 апрельыште полк 2-шо армийын Чистопольский группыжын составше дене фронтыш ушнен. 19 майыште 2-шо армий гыч 5-ше армийыш кусарат. 3 июньышто полк 35-ше стрелковый дивизийын 1-ше бригадыжын составышкыже пурен да тудо кечынак

Р. Шакирто