Маскарай

Пычкемыш чодыра кӧргыштӧ изирак марий ял верланен лийын. Тиде ял деч ӧрдыштырак ик марий пӧръеҥ илен. Тудын суртшо рокпӧрт веле лийын. Мландым кўнчен, йыр ломаш-влакым шогалтен, воштыр-влак дене тодын да рок дене урен шындыме лийын. Суртшо маска вынемла веле койын. Шкежат чылт маскала койын: ўмбалныже маска коваште гыч келыштарыме вургем, вуйыштыжат упш. Ӱпшӧ дене пондашыже кужем пытыше. Тыгай айдемым вигак маскалан шотлаш лиеш. Еҥ-влак деч ӧрдыжтӧ илымыланак мут-влакат пеш шагал лийыныт. Кутырымо годымат эреак «гы-ы» манын гына вашешта.

Тиде пӧръеҥ саде изи ял гыч пелашлан ўдырым налеш. Икмыняр жап гыч нунын эрге азашт шочеш. Эргылан Маскарай лўмым пуат. Ик кече ўдырын ачаже пайремым эртара. Пайремыш ўдыр ден веҥыжымат ўжеш. Ӱдыржӧ, маскала койшо веҥыже, Маскарай уныкаже пайремыш погынен толыт. Пайрем гўжлымє татыште йўк-йўан кожгана. Пайремысе уна-влак вурседалаш, кредалаш тўҥалыт. Тиде йўк-йўаныш маскала койшо айдемат варналтеш. Ялыште ик еҥын пычалже лийын. Саде еҥет пычалжым налын толеш да маскала койшо пӧръеҥым лўен пышта. «Тиде айдеме огыл, а маска», – кычкыралеш.

Оралте покшелне маскала койшо саде пӧръеҥ колен кия, а ўдырамашыже, Маскарай эргыжым ӧндалын, воктенже шортын шинча: «Эй, Маскарай, Маскарай, ачатын вуйжым кошарташ толынна улмаш…» Кеч марийже йӧршын маскала коеш гынат, ўдырамаш тудын деке шўмаҥын шуктен. Тиде историй деч вара марий калыкем коклаште «Ӱдырамаш маскаланат иярга (шўмаҥеш) манме мут шарлен».