Калмаш ялыште йоча спорт площадкым сӧрастарен шынденыт

8 ноябрьыште Калмаш ялысе Молодежный уремыште пеш сылне пайрем эртен. Тиде пайремым эртараш амалжат лийын. Вет тиде уремыште, эн кӱкшака верыште, йоча спорт площадкым сӧрастарен шынденыт. Тидыже уремлан ямым пурта.

Мый тудын историйжым палаш кок арня ончыч тиде уремыш коштым, калык полшымо дене теве мом пален нальым.

30 ий ончыч тиде урем олмышто олык, пасу лийын. Пасушто шыдаҥ, шемшыдаҥ, шӱльӧ, пурса, икманаш, чапле шурно тӱзланен кушкын. А олыкым вис-вис, кандывуй да моло пеледыш сӧрастарен. 1993 ийыште тиде верым Ипаев П.М. келыштарен шынден да пӧртым ышташ кумылаҥын. Пӧртым ыштен шуктымеке, тудо шке ешыж дене 1994 ийыште илаш лектеш. Эн ончыч илаш лекше еш могай нелылыкым ужеш, тидым нуно шке гына палат. Тыгеракын ий гыч ийыш у пӧрт почеш у пӧрт нӧлталалт шогалыт. Пасу ден олык уремыш савырнен. Вара семын тиде уремыште илыше рвезе еш-шамыч, пырля-пырля каҥашен, уремлан Молодежный лӱмым пуат. Кажне еш вольыкым ашнен, сад-пакчам куштен, емыжым шынден, илаш тӱҥалеш.

Изи йоча-влак йочасадыш, кугуракше школыш коштыныт. Ава-ача кӧ колхозышто, кӧ школышто пашам ыштеныт. Тиде уремыште илыше калык икте-весе дене пеш келшен, веселан иленыт. Нуно чыла пайремым: пӧртым кутлымаш, шочмо кече, юбилей, йоча шочмо – чыла пырля эртареныт.

Йоча-влак кугеммеке, кажне шке корныжым муын. ӱдыръеҥ марлан каен, рвезе-влак ӱдырым налыныт. Нуно шке ешым, йочам шочыктен, ача-ава деч ойырлен, посна илаш тӱҥалыныт. Кӧ ялыште пӧртым ышта, кӧ Калтасаште, Краснохолмскийыште, Нефтекамск олаште, кӧ эше мӱндыркырак кая. Тыге ондак илаш тӱҥалше рвезе еш, уныка шочмек, коча-коваш савырна. А кова ден кочалан уныка-влак моткоч шерге улыт. Тидымак шоналтен, Калмаш ялын депутатше Шуматбаев Федор Алексеевичын (шкежат Молодежный уремыште ила) полшымо дене тиде уремыште йоча спорт площадкым пеш ямле верыште сӧрастарен шынденыт. Адакше тиде уремыште гына 31 уныкам шотлен лукмо. А уныка-влак кова-коча дек унала толаш моткоч йӧратат. Изи йоча-влак унала толмек, вигак тиде верыш модаш чумыргат. Нуно юарлен, икте-весышт дене келшен, тӱрлӧ модыш дене модыт. Кӧ лӱҥгалтыш дене лӱҥгалта, кӧ курык гыч мунчалта.

Кушеч вара Федор Алексеевич тыгай оборудованийым муын, кӧ полшен? Тиде йодышлан пайремыш толшо калык теве мом пален налын. Калтасаште республиканский программе почеш у йоча спортивный площадкым шындыме. А тошто йоча спортивныый площадкым Калтаса ялсоветын у вуйлатышыже Кутлубаев Руслан Ильичын полшымыж дене Калмаш ялыш конденыт. Конден шындымек, урем калык рӱжге пашам ышташ пижыныт: кӧ чиялта, кӧ оҥам кыра, кӧ кӱнча, кӧ лӱҥгалтышым ышта. Тыгеракын йоча площадкет чылт у тӱсым налын.

Адак теве мом каласыме шуэш, тыгаяк йоча спорт площадкым Афанасьев Эрнест Ивановичын тыршымыж дене Партизан уремыште ыштен шындыме. А ышташ, кӧ мо дене кертын, чылан полшеныт. Уремыште эртен кайыме годым тиде площадке ик ганат яра огеш лий. Кажне кечын, школ деч вара йоча-влакын юарлыме йӱкышт шокта.

Иктешлен каласаш гын, пайрем пеш веселан эртен. Шуматбаева Светлана Александровна погынышо калык дене тӱрлӧ модмашым эртарен. Тыгак ӱстелым тӱрлӧ кочкыш дене темыме лийын. Кӧ мелнам, когыльым, салатым да моло кочкышым конденыт. Кажныже уло кумыл дене шкенжын сийжым тамлаш темлен. А пайрем мучашке лишемме годым чыла калык «Мондаш лиеш мо шочмо-кушмо верым» мурым шергылтарен.

И. Ишмуратова.