Калтаса районыш Радий Хабиров толын

4 декабрьыште республике вуйлатыше паша дене Калтаса районыш толын да селаште илыше калык дене вашлиялтын, социльно-культурный да производственный объект-влакын пашашт дене палыме лийын

ФАП, корно да ТКО

Радий Хабиров шке пашаж дене толмыж годым «Вуйлатыше шагатым» эртарен. Тушто Калтаса район вуйлатыше Юрий Садыров дене муниципалитетыште кызытсе социально-экономический положенийын пашажым каҥашеныт.

Погынымаште тыгак икмыняр йодышым каҥашеныт, а нуныштым районышто илыше калык республике вуйлатышылан мутланыме годым пуэныт. Муниципалитет вуйлатышын мутшо почеш, районышто шым-кандаш ФАП-ым уэмдаш кӱлеш, кумытшылан проектым ыштыме паша мия. Радий Хабиров 2020 ийлан фельдшер-акушер пункт-влакым чоҥымо шотышто планыш пурташ манын, Минздравлан порученийым пуэн.

«Ме план почеш ФАП-влакым уэмдаш да ялысе медициным нӧлталаш тӱҥалына», – каласен Радий Хабиров. «Вуйлатышын шагатше» жапыште тыгак районышто корным чоҥымо, яллам тӱзатыме да ТКО шотышто йодыш-влакым лончыленыт.

Январьыште олмыктымо пашам шуктымо деч вара 2 №-ан Краснохолмский кыдалаш школ почылтеш

Башкортостан вуйлатыше Радий Хабиров Калтаса районыш толмыж годым, школ директор Елена Нурова дене вашлийын.

2 №-ан Краснохолмский КШ-ым 2017 ийыште олмыкташ тӱҥалыныт. Тудо республикылан 100 ий темме 100 юбилей объектла коклашке пурен. Школ директор Елена Нурова умылтарыш, школ 400 верлан ышталтын, а тачысе кечылан 15 классыште 295 икшыве тунемеш.

Объектын смета акше – 154,5 млн теҥге, тидын шотыштак чоҥымо-монтаж пашан акше – 121,2 млн теҥге, оборудованийын акше – 23,1 млн теҥге.

Школышто тӱҥ шотышто чыла паша мучашке лишемын манаш лиеш, тудо шке омсажым тунемше-влаклан январьыште почеш.

Радий Хабиров педагогика кадр-влак ситыме шотышто йодышым пуэн. Школ директор тидын шотышто йодыш уке манын каласен, но вес тунемме ийлан математикым туныктышо кӱлеш лиеш. Регион вуйлатыше район вуйлатыше-влаклан федераль ден республике программе-влак дене чолган пайдаланаш темлен. Ушештарена, республикыште ялыште да селаште тыршыше туныктышо-влаклан грант-влакым пеҥгыдемдыме. Документ дене келшышын, 2019 ий 1 июль гыч ий еда пуымо 100 грантым пеҥгыдемдыме. Грантын кугытшо – 600 тӱжем теҥге.

2019 ийыште РФ президент Владимир Путинын Федераль Собранийлан посланийыштыже «Земский доктор» программе семынак эше «Земский учитель» программым илышыш шыҥдараш шӱден. Тиде программе дене келшышын, ялыште, селаште але изи олаште тыршыше туныктышо грантым налын кертеш.

Школ директор Радий Хабировым тӱҥалтыш класс-влаклан интерактивный оҥа-влакым налаш полшаш йодын. Тыгак школ автобус-влак шогымо гаражым олмыкташ кӱлеш. Тиде йодыш-влакым решатлашлан Радий Хабиров кӱлеш еҥ-влаклан пашам пуэн.

Башкирийыште школ повар-влаклан полышым ончыктымо шотышто йодышым ончат

Башкирий вуйлатыше Радий Хабиров школ повар-влаклан полышым ончыктымо шотышто йодышым ончаш темлен.

Тидын нерген тудо, Мишкан ден Калтаса районлаште паша поездкыжым иктешлымаште ойлен.

Тудын мутшо почеш, повар-влаклан пашадырым гына огыл нӧлталаш, тыгак нунылан кугу тӱткышым ойыраш кӱлеш. Радий Хабиров школ водитель-влак дене кылдалтше историйым шарналтен. Вет шукерте огыл нунын коклаште конкурсым эртарыме лийын, тыгай конкурсымак повар-влак коклаштат эртараш кӱлеш ыле. Вет сеҥыше водитель-влак наградым, грантым налыныт.

«А школышто тыршыше повар-влак ӧрдыжеш кодыныт. Мый палем, повар-влак огыт сите, шукышт пашаверыштышт ятыр ий тыршат да нуно ожсо семын пашам ышташ тунемыныт. А ме школ питаний системым кӱшкырак нӧлталаш шонена», – палемден Радий Хабиров.

У ферме деч ий еда район бюджетыш 3,5 млн теҥге окса пураш тӱҥалеш

Тений Калтаса районышто «Победа» агрохолдинг 1200 вуй вольыкым ашныме комплексым пайдаланымашке пуаш палемда. Тушто Башкортостан вуйлатыше Радий Хабиров лийын.

Чылаже тыште 2400 вуй вольыкым ашныме лиеш. Агрохолдинг директор Рамзиль Низаметдиновын мутшо почеш, зданийым чоҥымо, кызыт оборудований-влакым вераҥдат. Санпропуск зданийым, лӱштымӧ-шӧр блокым, презылышаш ушкал-влаклан пӧлемым чоҥымо, лӱштымӧ оборудованийым монтажлан ямдылыме паша мия. Голштино-фризский тукым 368 тӱйыж пашмакым кондымо, а февраль тылзын озанлыкыште икымше презе-влакым вучат. Талук мучаш марте фермыш эше 375 ушкалым кондымо лиеш, а нуныштым Европышто налыт. 100 у пашаверым ышташ палемдалтеш. Ий еда район бюджетыш 3,5 млн теҥге окса пураш тӱҥалеш. «Победа» ООО-ын Янаул олаште шӧр заводшо, Янаул, Бурай, Калтаса районыште ялозанлык предприятийже-влак улыт. Шӧр заводышто сырым ыштен лукмо да фермым чоҥымо инвестпроектым, тудын акше 2,3 млрд. теҥгеш шуэш, компаний 2017 ийыште республике правительстве полшымо дене тӱҥалын.

Радий Хабиров заемный оксам налме условий дене интересоватлалтын. Агрохолдинг директорын мутшо почеш, кредитым нуно «Газпромбанкыште» налыт. Тыште суткалан 50 тонн шӧрым ыштен налаш палемдат, продукцийым Янаулысо шӧр заводыш переработкыш колтымо лиеш.

Районышто илыше калык бассейным ышташ йодын

Башкортостан вуйлатыше Радий Хабиров Краснохолмский селаште районышто школ да йочасадлаште пукшышо организаций дене палыме лийын, селасе калык дене мутланен.

Калтаса районышто «Доверие плюс» компаний 2018 ий гыч муниципалитет школ ден йочасадлаште икшыве-влакым пукшымо сомылым шукта. Тыште производственный кум цех уло: киндым кӱэштме, кондитерский да шыл полуфабрикат ден кулинар выпечкым ыштыме. Производствышто 110 утла еҥ пашам ышта, тӱҥ шотышто – ӱдырамаш-влак. Компанийын гендиректоржо Дамир Низамутдинов регион вуйлатыше Радий Хабировлан чыла производствылаште кызытсе жаплан келшен толшо оборудований улмо нерген ойлен. Нунышт тӱрлӧ да сай качестван продукцийым ыштен лукташ йӧным пуат. Пашаеҥ-влаклан сай пашам ышташ чыла условият уло.

Радий Хабиров тӱҥалтыште компанийын тунемше-влакым пукшымо паша нерген, школ да ача-ава-влак деч вуйшиймаш уке дыр манын йодын. Калтаса район администраций вуйлатыше тунемше-влакым кызыт кок гана пукшена манын каласен, тунемше-влакат кумыл шуын кочмыверыш коштыт. Уремыште, предприятий воктене, Башкортостан вуйлатыше верысе калык дене мутланен. Пашавер, селам тӱзатыме, ФАП-ым чоҥымо нерген мутланымаш миен. Краснохолмский селаште илыше калык бассейным чоҥымо паша шотышто полшаш йодын. Башкортостан вуйлатышын мутшо почеш, республикыште 16 районышто бассейным чоҥымо шотышто программым лукмо, Калтаса районат тушко пура. Калык тыгак республике вуйлатышын У ий пайремлаште аракам ужалымым чараш кӱлмым поддержатленыт, тыгак Уфа ола гыч концерт дене артист да творческий коллектив-влакым толаш ӱжыныт. Радий Хабиров ты йодыш шотышто культура министрлан порученийым пуэм манын каласен.

Краснохолмский селасе йоча музыкаль школлан у зданий кӱлеш

Тудым 1969 ий 1 сентябрьыште почмо, тудлан 50 ий. Тӱҥалтыш гычак тудын шке зданийже лийын огыл. 2002 ий гыч школ «Башфармация» ГУП филиалын зданийжым арендоватла. 2015 ийыште тудо Калтаса йоча искусство школын филиалышкыже савырнен. Тыште 279 йоча тунемеш. Тачысе кечылан школышто 22 туныктышо тырша.

Йоча искусство школын руш калык инструмент оркестрже, хор коллективше, мурышо да инструментальный ансамбльже-влак улыт. Тыгак тыште йоча-шамыч хореографий дене заниматлалтыт, сӱретлаш тунемыт. Ик гана веле огыл школын тунемшыже-влак республикысе, всероссийский, тӱнямбал конкурслаште участвоватленыт да лауреат лӱмым сеҥен налыныт.

Йоча искусство школын вуйлатышыже Илюза Попова республике вуйлатыше Радий Хабировлан кызыт кушто йоча-влак тунемыт, туныктымо пашам намияш келшен ок тол манын каласен. Тыште инвалид йоча-влак тунем огыт керт, звукоизоляций, библиотеке уке.

Шошым да шыжым, тыгак кугу йӱр годым пӧлемлашке пӧртвуй гыч вӱд йоген пура. Пырдыж нӧра, пунышкыш дене петыралтеш, штукатурко йымалне провода-влак замыкатлат да электроэнергий тӧрштылеш. Тидлан кӧра сигнализаций пашам ышташ тӱҥалеш, чыла электроприбор строй гыч лектеш.

Радий Хабиров тиде йодышым республикысе культура министерствылан келгын ончаш шӱден.

«Агромолын» пашажым «Инвестчасыште» ончаш темлен

Радий Хабиров паша поездке дене лиймыж годым тыгак Калтаса селаште верланыше «Агромол» ООО-н шӧр заводыштыжо лийын.

Предприятийын пашаж дене палыме лиймеке, республике вуйлатыше шӧр заводын генеральный директоржо Вадим Фрасинюкым ик «Инвестчасышке» ӱжын. Тиде предприятийын примерже гыч коеш, пашам ыштыдыме предприятий верыште чыла шотыштат эффективный производствым почаш лиеш улмаш.

Тыште производственный цех-влакым чыла уэш пужен ыштыме, кызытсе жаплан келшен толшо оборудований-влакым налме да 2016 ий май гыч заводышто икымше гана пастеризованный шӧрым, тений июнь гыч тыгак кисломолочный сатум лукташ тӱҥалме манын, каласен Вадим Фрасинюк. Кажне кечын предприятий 10 тонн утла шӧрым перерабатыватла.

Калтаса районышто тыгай предприятийым почмаш, верысе фермер-влаклан вияҥаш сай йӧным ыштен. Шӧрым перерабатыватлыме шотышто автоматизированный линийым пашашке колтымеке, тыгак натуральный сатум лукташ тӱҥалмеке, предприятий Калтаса, Янаул, Краснокам, Бурай районласе ятыр озанлык дене кылым кучаш тӱҥалын.

Тачысе кечылан «Башкирское луговое» бренд дене куд тӱрлӧ шӧр продукцийым луктеш. Тиде – шӧр, кефир, катык, ӱмбал, творог, ушкал ӱй. Сатум Калтаса районысо, Нефтекамск ден Уфа олаласе кевытлаште ужалат. Предприятий шке оксажлан кӧра вияҥеш.

Башкортостан вуйлатыше тыгай предприятий-влаклан кугыжаныш полышым ончыктен шогышаш манын каласен. Чыла тиде йодышым Радий Хабиров «Инвестчасыште» ончаш темлен.