Все новости
Новости
21 шорыкйол 2020, 00:00

Тувыртыш пайрем

Тувыртыш пайрем презе шочмо дене кылдалтын, тудым февраль-мартыште, южгунам апрельыште эртарат. Тувыртышым кочкаш ӱжыт – тугеже ты ешыште презе шочын. А тиде – кугу куан!

Тӱрлӧ кундемыште тувыртышым кажне озавате шке семынже ямдыла. Презе шочмеке, ушкалын шӧржӧ кишан, нугыдо лиеш. Тудым презылан пукшат, а кодшыжым оза лӱ штен налеш. Вара тыгай шӧрым поген, тувыртышым ышта. Ойлат: ушкалаш презе шочын гын, шым лӱштыш гыч, ӱшкыжаш гын индеш лӱштыш гыч шӧрым кочкаш лиеш.
Чумырымо шӧр гыч ӱмбалжым ойырен, ӱйым шӱшкаш кода. А кодшо шӧржӧ дене озавате тувыртышым ямдыла. Поген ситарыме шӧрыш икмыняр чыве муным пыштен луга, ушкал ӱйым йыгалтыме атышӧреш пыштен, шокшо ко‰га кӧргыш шында. Вара тувыртышым шокте гоч шӱра. Ынде шӧрым шолаш пурта да, тушко ты вартышым пыштен, шолаш пурымешкыже шолта.
Тувыртыш ямде лиймеке, оза ӱстембак сийым пога. Ӱмолозивостел покшеке шудым пышта, а тудын ӱмбаке тувыртышым вераҥда. Пошкудо, родо-влакым ӱжеш. Кажне толшо еҥ йокмам конда, ӱстембак тичмаш киндым да ложашым пышта. Тиде ложашым да изишак киндым озавате вара ушкаллан руа. Кажне уна ӱстембак ший оксам пышта да манеш: «Ушкалет ӱян-шӧран лийже». Вара Юмылан пелештат да шудым ушкаллан луктын пукшат. Ынде чылан тувыртышым кочкаш тӱҥал кертыт. Калыкыште ойлат: тиде пайрем годым ӱстембалне улшо атышӧрым вер гыч тарватылаш огеш йӧрӧ - ушкал лӱштымӧ годым шып шогаш ок тӱҥал. Уна-влакын мӧҥгышт кайымышт годым кажнылан озавате свежа киндым пуэн колта.
Калыкыште эскереныт: тувыртышым шолтымо годым суртыш эн ончыч ӱдырамаш толын гын, ушкал вес ийлан ушкалаш вес ийлан ушкалаш презым ышта, пӧръеҥ гын – ӱшкыжашым.