Минигали Шаймуратов колымекыже Российын Геройжо шӱдыр дене палемдалтын

Россий Федераций президент Владимир Путинын пунчалже почеш, генерал Шаймуратов Российын Геройжо шӱдыр дене колымекыже палемдалтын. Тиде куанле уверым мыланна Башкортостанын вуйлатышыже Радий Хабиров увертарен.

«Таче тугай кече, кунам Российын президентше исторический справедливостьым тӧрлатен. Мый тидын нерген шоненам. Моло-влак семынак, кӧ эше сар пытыме деч вара ты йодыш дене тӱрлӧ инстанцийлашке коштын. 1958 ийыште предсталенийым шке Семен Буденный возен. Ий гыч ийыш серыш почеш серыш келшыше структурылашке каен, туге гынат йодмаш-влак пеҥгыде нормативлашке миен керылтыныт, нуным ты случайыште нигузе намиен шукташ лийын кертын огыл…

Мо нерген вара тудо лийын. Ме изинекак легендарный комдив Минигали Шаймуратовын лӱмжым палена. Тудын биографийже ӱшанаш лийдыме. Ик киносценаристат тыгай илышым возен ок керт – боевой, приключенческий, но ты жапыштак трагический манаш лиеш. Генерал Шаймуратовын дивизийыштыже Совет Ушемын Геройжо ятыр лийын, тыгайже СССР-ын чыла армийжым налаш гын, кок воинский подразделенийыште гына лийын. Имнешке-влак деч тушман-влак лӱдыныт. Тидын годым пытартыш походышто. Шаймуратов группыж дене шеҥгеке чакна ыле гын, илыше кодын кертеш ыле. Уке, тудо шке тӱҥ вийже дене пытартыш марте кредалын. Тудын подвигшым калык коклаште кӱкшын аклыме, а кузе колымыжо пале огыл, а регламент почеш – нуным палемдыман.

Теве кызыт Российын президентше башкортостанмыт икмыняр тукымын йодмашыжым шукташ лийын. Ты случайыште исключенийым ыштеныт. Минигали Шаймуратов таче Владимир Путинын пунчалже почеш, колымекыже Российын Геройжо шӱдыр дене палемдалтын. Тиде нунылан куанле увер. Илышыште арамлан нимо ок лий. Тиде – шоналташ амал. Мемнан чапланыше историйна йыр чумыргымаш. Кумдан палыме еҥ-влак гай лияш тыршымаш.

«Салаватын тукымжо шеҥгеке чакнен ок мошто», – тыге каласен генерал Шаймуратов, шке салтакше-влакым атакыш ӱжмыж годым. Меат тушман-влак ончылно нигунамат вуйнам огына пыште».

Мемнан справкына: Шаймуратов Минигали Мингазович Уфа губернийын Уфимский уездын Биштяки ялыште шочын. Кугу Ачамланде сар тӱҥалме деч вара 1941 ийыште полковник М.М. Шаймуратов Йошкар Армийын Генеральный штаб пӧлка вуйлатышын полышкалышыжлан да Кремльым аралыме шотышто частьын –1-ше Посна кавалерийский полкын командиржылан шогалтат, варажым генерал Л.М. Доваторын корпусшын составше дене фронтыш колтат. Волоколамский, Москва воктене кредалмаште М.М. Шаймуратов Красный Знамя кокымшо орден дене палемдалтын. 1941 ий 25 декабрьыште Уфа олаш толын да 112-шо Башкир кавалерийский дивизийын командиржылан шогалеш. 1942 ий 2 июль гыч дивизий ончылно: Брянский, Юго-Западный фронт-влакын составыштыже кредалеш. 1942 ий 10 ноябрьыште Шаймуратовлан генерал-майор воинский лӱмым пуат.

Кредалмашлаште лӱддымылыкым да патырлыкым ончыктымыжлан, кӱлешан оперативный задаче-влакым шуктымыжлан 112-шо Башкир кавалерийский дивизий 1943 ий 14 февральыште 16-шо гвардейскийыш савырна. Шаймуратовский дивизий Кугу Ачамланде сар ийлаште Дон гыч Эльба марте шуын. Верховный Главнокомандующийын пунчалже почеш 15 гана палемдалтын, кредалмашлаште ойыртемалтын. Дивизийын 3860 салтакше орден да медаль-влак дене палемдалтын, тышеч 78-же Совет Ушемын Геройжо лийын да визытше Чап орденын кавалерже. 1943 ий 23 февральыште Штеровский поселкын Г.И. Петровский (Петровское) лӱмеш динамитный завод да Ворошиловоградский областьын Юлино поселко коклаште тушманын тылже дене рейд гыч полк дене лекме годым геройла колен.