Калтаса районысо озанлыклаште шошо-пасу паша ончычрак тӱҥалын

Эртыше ийын да ончылий шошымсо ӱдымӧ кампаний мемнан регионышто кок арнялан варашрак тӱҥалын. Ты жапланак вараш кодын, агротехнический мероприятий-влак эртеныт. Сандене шыжым кажне йӧнан ояр игечын шурным погаш тыршеныт. Тений гын, мӧҥгешла, шошымсо пасу паша молгунамсе деч кок арнялан ончычрак тӱҥалын. Тидыже сай але уке, жап ончыкта. А кызытеш мужедаш огына тӱҥал, жапыштыже Эльдар Рязановын: «Пӱртӱсын начар игечыже уке, тӱрлӧ игечыжат сай» манын, каласыме мутшылан ӱшанена. Калтаса ИКЦ-ын специалистше-влак дене ме районышто ик эн ончыч пасулаш лекше озанлыклаште лийна.

Кызытсе паша – куралмаште вӱдыжгым арален кодаш

Вӱдыжгым петырымаште тырмалыме агрегат-влакым районышто ик эн ончыч Савакмарий ял гыч Зайникаев КФО-ын механизаторжо-влак луктыныт. А тылеч ончыч нуно шукияш шудым тырмаленыт. Мемнан толмо кечын озанлыкын пасулаштыже кум агрегат лийын, иктыжым КФО вуйлатыше шке виктарен.

«

– Кызыт кушко трактор дене пураш лиеш, верын-верын тырмалена, – ойла Василий Фридрихович. – Ме икияш культурым ӱдашлан эше шыжымак пасулам курал коденна ыле. Кызыт вӱдыжгым перытен кодаш манын, тырмалаш кӱлеш. Йӱдым эше кылмыкта, а кечывалым кече ден мардеж куралме пасулам коштат.

Озанлыкыште икияш культурым 300 гектарыште ӱдаш палемдат. Вӱдыжгым петырымаште кызыт, кузе мый кӱшнӧ палемденам ыле, колесан МТЗ тракторым пуртымо. Т-150 ден ДТ-75 трактор-влак дене мландым культивироватлат, а кызыт вӱдыжгым петырымаште тыршыше кум МТЗ трактор дене варажым ӱдаш тӱҥалыт.

Василий Фридрихович механизатор-влак Виктор Иргибаев ден Алик Николаев дене пырля тыршат. Нуно шке пашаштым сай палат, ӱдымӧ кампанийлаште шуко гана участвоватленыт.

Шошым шудым тырмален лекман

«Победа» ООО-ын Кугу Качакысе производственный участкыштыже 785 гектар кумдыкышто шукияш шудым ӱдымӧ. Ончыкыжым нуно эше шарлат. Вольыкым ашныме отрасль, кузе ме палена, тыште удан огыл вияҥеш. Шукерте огыл чоҥымо кугу фермыште кызыт тӱжем утла ушкал уло. Тиде тӱҥалтыш веле… Сандене шудо ден сенажым озанлыкылан шуко ямдылыман.

«

– Шукияш шудым тырмалымашке ме агрегат-влакым эше эртыше шуматкечынак луктынна ыле, – ойла Нурмухаметов. – Кызыт пасулаште ДТ-75 трактор дене Дамир Мухаметзянов, Т-150 дене Игорь Миннихузин да МТ-80 трактор дене Артем Шакирзянов удан огыл пашам ыштат.

Озанлыкыште чылаже тырмалыме 5 агрегатым ямдылыме да нуно чыланат мландым кылме денак вӱдыжгым петырымаште тыршаш тӱҥалыт. Мландым культивироватлаш кок агрегатым ушымо лиеш, ӱдаш – кумытым. Тений шошым чылаже 2 тӱжем 561 гектар кумдыкышто икияш культурым ӱдаш кӱлеш лиеш. Тиде шыдаҥым, шожым, шӱльым да пипурсам. Кургылан кукурузым да пипурса ден шӱльым дене пырля йӧрен ӱдымӧ лиеш. Тыгак 100 гектарыште шукияш люцерна ӱдалтын.

Озанлыкыште кызыт шукияш шудо тырмалалтеш да чер да шукшкопшаҥге ден урлыкаш-влакым химикат-влак дене протравливатлат. Ты паша участкыште зернотокын машинистше Виктор Уракбаев, Анжела Фарвазетдинова да Галия Тимиршина тыршат. Протравливатлыме сомыл мучашке лишемеш. ИКЦ-ын агроном-консультантше кузе палемден, урлыкашым ӱдаш тӱҥалме деч кок арня ончыч химикат-влак дене обрабатыватлыман, тудо шурныш шыҥышаш, тыге мландыште улшо вӱдыжгӧ нуным мушкын ок керт.

Озанлыкыште шошо-пасу пашалан шокшо кочкышым шолтымо паша организоватлалтын. Кочкаш шолтышо Жанна Мухамадиева механизатор-влаклан тамле кочкышым ямдыла. Тидым мый раш каласен кертам, мемнамат пукшышт.

Калмашысе пасулашке трактор-влак лектыныт

Районышто ик эн ончыч Калмаш ял гыч Михаил Казанчеевын кресаньык-фермер озанлыкше пасу пашалан тӱҥалын. Шукияш пасулаште тырмалыме агрегат-влакым тыште эше 5 апрельыште лукмо лийын. Кызыт пасулаште озанлык вуйлатыше шке да механизатор Геннадий Быков тыршат.

«

– 200 утла гектарым ме тырмален лекна, – ойла Михаил Александрович. – Эше 30 гектарыште козлятникым тырмален лекташ кӱлеш. Варажым кылмынек вӱдыжгым пертырена. Тыште кум агрегат пашам ышташ тӱҥалеш, иктыже ДТ-75 гусеничный трактор прицеп дене да МТЗ-82 колесан трактор. Пасулаште пашам ышташ техникым ӱшанлын ямдылыме. Пурсам, шӱльым, шожым да шыдаҥым ӱдаш палемденна. Урлыкаш тичмашнек ситышаш. Мыйын шонымаште, чылажымат жапыштыже шукташ етшена.