Уржа-сорла киндым ончен куштышо еҥын пашажым мучашла

«Победа» ООО-н Кугу Качакысе производственный участкыштыже паша шолеш

Тургым жапыште, шошо ага годым, кеч ик гана Кугу Качак ялыште лияш тыршем. Тыште, пуйто совет, эше колхоз-влак улмо жапышке, кунам машина да трактор парклаште, идымыште паша шолын, логалат. Кажне пашазе шке пашажым ыштен, но нуно чыланат ик сомылым – сай киндым ончен кушташ, тудым пасу гыч йомдарыде поген налаш да сайын гына поген пышташ – шуктеныт. Кызыт гын районышто лу пашаеҥ дене тыршен ыштыше коллективым шагал годым ужат. Конешне, кугу озанлык-влакат улыт, туге гынат ялозанлык шукыжо изирак кресаньык-фермер озанлык-влак гыч шога да тушто улыжат кок-кум пашазе тырша.

«Победа» ООО районышто веле огыл, тыгак республикын йӱдвел-касвел зоныштыжо ик эн кугу озанлыклан шотлалтеш. Тудын кум производственный участкыже уло – Бурай, Янаул да Калтаса районлаште. Кок кугу да кызытсе жаплан келшен толшо ферме, кажныштыже кок тӱжем утла вольык ончалтеш. Тыгак тудын Янаулышто шӧрым перерабатыватлыше заводшо уло. Шӧр да шӧр гыч моло продукций деч посна тыште вашке сырым ыштен лукташ тӱҥалыт. Икманаш, производство кугу, сандене пашеҥат шуко кӱлеш, поснак ялозанлык секторышто тыршыше-влак.

– Кугу Качак ялыште да воктен верланыше одо-влак илыме яллаште калык ожнысек пашам йӧратыше лийын, – ойла «Победа» ООО-н вуйлатышыже Разиль Равилевич Низамутдинов. – Тыште эре пасу ден фермылаште чапланыше пашаеҥ-влак тыршеныт. Сандене ме лач тыште шкенан ик производственный участкынам почаш лийна да тидлан нимынярат огына ӧкынӧ. Тыште чыланат пашам тыршен ыштат. Тиде ял гыч ятыр вольык ончышо ден механизатор-влак Бурай районысо Абдуллино ялысе производственный участкыште тыршат.

Предпритяий вуйлатыше арам огыл нине мут-влакым каласен. Разиль Равилевич Кугу Качакысе производственный участкыште тыршыше кажне пашаеҥже нерген поро мутым гына ойла. Вет лач нунын деч шога, кузе уржа-сорла эрта. Но вуйлатыше нунылан ӱшана.

Озанлыкын агрономжо Шамиль Нурмухаметов дене пырля ме пасулаште, идымыште лийна. Шож пасушто «Акрос-350» комбайн дене опытан пашаеҥ Вадим Мингараев тыршен. Тудын паша стажше кумло вич ий. Кандышымше класс деч вара вигак комбайнерын полшыкалышыже лийын ышташ тӱҥалын. Тудын наставникше тунам озанлыкын ончыл комбайнержо Марат Зайруллин лийын.

– Мыйын туныктышем сай ыле, – шарналтен ойла Вадим Раисович. – Проофессийлан гына огыл, пашамат, киндымат аклаш туныктен.

– Вадим Раисович мемнан комбайнер гына огыл, тыгай моткоч сай апшатче улеш, телым да шошым, техникым олмыктымаште кугу полшым ончыкта, – палемдыш Шамиль Нурмухаметов. – Уржа-сорла жапыште, конешне, тудо комбайн штурвал воктеке шинчеш. Тений ме киндым 1700 гектарыште ӱденна. Лектыш сай. Шӱльӧ гын тиде пасушто гектар гыч 30 центнерым пуа, кокияш шыдаҥ – 25,8 центнер.

Пурсам гектар гыч 21,4 центнер дене поген нална. Кокла шот дене гектар гыч 24,5 центнер дене. Ӱлыкӧ огына воло шонем, эше шож ден шыдаҥым поген налаш кӱлеш, нунат сай лектышым пуат. Конешне, шукыжо игече деч шога. Уржа-сорла жапыште йӱр кужаш ок чарне гын, лектышым йомдараш лиеш.

Кызыт озанлыкыште киндым «Акрос» кок комбайн пога. Иктыже у, икымше сезон гына пасушто тырша. Тудым Рафит Тимирьянов виктара. Мингараевынат комбайнже але тошто огыл, куд ий пасушто тырша. Озанлыкыште технике шотышто йодыш уке. Кеч кок комбайнлан площадь изи огыл. Паша шуйна гын, тышке моло производственный участкыла гыч комбайн-влакым колташ лиеш.

Комбайн йымач шурным идымышке «Зил» да «КамАЗ» автомашина-влак дене Юрий Насипуллин ден Владимир Смагулов шупшыктат. Эше ик водитель – Виталий Минликаев – «Зил» дене идымыште тырша. Кӱлеш годым пасушкат кудалеш.

Озанлыкыште ик пасу пашам гына огыт шукто. Комбайн-влак почеш вигак олымым прессоватлен каят. Тиде пашам «МТЗ-82» трактор дене Юрий Уразбаев шукта.

– 240 утла рулон олымым ик кечыште прессоватла, эр гыч тӱҥалын кас марте тырша, – паледмда Шамиль Нурмухаметов. – Тыгак механизатор Андрей Ахмадыршинымат палемдаш кӱлеш. «Полесье» самоходный косилке дене тудо кызыт шурным сола, тиддеч ончыч сенажлан шукияш шудым солен. Тудо 600 утла гектарым солен.

Рулон-влакым вигак Качкинтурайысе ферме воктеке шупшыктат. Тиде пашам механизатор-влак Юрий Шакирзянов ден Юрий Изиметов шуктат.

Озанлыкыше тыгак кылмаш куралаш тӱҥалыныт. «Джондир» дене Радис Фатхиев да «ДТ-75» трактор дене Максим Салимов 200 утла гектарым куралыныт. Тиддеч ончыч нуно кокияшым ӱдашлан площадь-влакым ямдыленыт. Уржам тений 200 гектарыште ӱдаш шонат.

идымыштат паша шолеш. Пасу гыч пурышо шурным эрыктат да коштат. Тидлан ЗАВ-20 ден коштымо агрегат уло. Тудын дене машинист-влак Владимир Нуритдинов ден Афанасий Абдуллин пашам ыштат. Тыгак пырчым нӧшмылан амбарлашке оптат. Тыште пырчым аралыме склад-влакым эше совет жапыштак чоҥымо, сандене ту жапысе погрузчик-влакым кучалташ логалеш. Погрузчик ден сортироватлыме машина-влак дене пашам машинист Владислав Гилязев ышта. Тудлан тыгак Роза Апсаликова ден Галия Тимиршина полшат. Чыла пашам идымыште склад вуйлатыше Фрида Тимиршина вуйлата.

– Фрида Михайловна мемнан склад вуйлатышат, весовщикат, агроном-семеноводат улеш, – ойла Шамиль Нурмухаметов. – Тудо могай складышке могай культурым поген опташ пала. Шке пашажым пеш сай шукта. «Победа» ООО вуйлатыше Разиль Низамутдиноват, Кугу Качак производственный участкын агрономжо Шамиль Нурмухаметоватуржа-сорла чыла шотыштат сайын эрта манын шонат. Тыгай ӱшаным нуно пашаеҥ-влак дене кылдат. Нунышт шке пашаштым уло кумылын да сайын шуктат. Вет уржа-сорла ялозанлык идалыкым мучашла.

Кугу Качакыште гын тудо чыла шотыштат сай лийшаш. Кинде сай шочын, ынде тудым йомдарымаш деч посна поген налаш кӱлеш.

Ю. Шамсутдинов.