Мемнан календарьна

Кандыра вӱдылтышым виктарыме семынак йӱд шуйна, а кече кӱчыкемеш да кӱчыкемеш.

Вуй ӱмбалне каваште, утларак нугыдо шем пыл кече, йӱр лиеда. Ояр игечыштат кеҥ ежымсе семын кечыйол ок ырыкте. Вет мланде ден кече кокла ятырлан торлен да эшеат торлен шога. Игече юаргымылан кӧра еҥ-влакат вичкыж вургемым алмаштеныт – кӱжгыракын чият.

Икымше покшым вочмо почешак пушеҥге лышташ саргаяш тӱҥале. Шопке лышташ гын вӱр гай чевергыш. Октябрь вашеш пӱтынь чодыра ӱмбалан тӱрлӧ тӱсан мотор олача шаралте. Ынде пушеҥге лышташ оралген, касвел да йӱдвел гыч пуалше, могырым сӱсандарыше мардеж дене мланде ӱмбаке виян йога. Октябрь мучашеш чодыра ялт чараҥ еш. Лач пӱнчер ден кожер гына утларак кӱжгӧ, шемалге-ужар пунан ужгам чиен шогалше гай койыт.

Тиде жапыште чодырашке сонарзе-влак лектыт. Вет кайыквусо ден янлык-влак шке тукымыштым шыгыр чодыра гыч луктыныт.

Палемдаш кӱлеш, шыжын тӱҥалтыш тылзыштыже – сентябрьыште – лум ок кой гын, октябрьыште тудо шкенжын тӱсшым ончыкта.

Вашке эҥерла ден ерласе вӱд воштончыш гай койшо ий дене комешталтеш. Вӱд ӱмбалже тидлан эрнен шуын: лопшудо лышташ вӱд йымак волен.

Вӱд кылмымекат эҥерла ден ер-влак шкешт дек еҥ-влакым кумылаҥдат. Йоча-влакышт ший йолъечым (коньким) чиен, ӱшанен мунчалташ лектыт, а кугыеҥышт ий йымач колым эҥыраш, блесна дене кучаш лектыт.

Пасушто веле илыш шулен: эше сентябрьыштат ужарген кийыше пареҥге пасуат шемем возын. Вольыкат эркын-эркын вӱташке чумырга.

Октябрь – талукын кеҥеж пагытшын чыла чияжым ялт вашталтен шукта.