Нунынат пашашт моткоч кўлешан лийын

20 октябрьыште Российыште Военный связистын кечыже палемдалтеш. Эртыше ийын мемнан элна связь войскалан 100 ий теммым палемден. Тиде кечын 1919 ийыште Реввоенсоветын пунчалже почеш, лўмын связь войска-влакым ыштеныт. Военный связь службылан штаб-влак спецслужбым ойыреныт, а шкеже, войска-влак, Йошкар Армийын пашазе-кресаньык составыште военный формирований лийыныт. Ты пайремым 2006 ий майыште, Россий президентын пунчалже почеш, палемдаш тўҥалыныт.

Армийыште тыгай ойлымаш уло, связь Вооруженный вийын нервже улеш. Связист-влакын чын ыштыме пашашт, информацийым писын да раш пуымышт деч кредалмаште сеҥымашке шуаш полша. Нунын ўшанле пашашт деч посна нигузе ок лий. Тидым поснак Кугу Отечественный сар жапыште кредалмаште ужаш лийын. Кредалме пасулаште кокла шот дене налаш гын, вич миллион утла еҥ участвоватлен, а связист-влак ик миллион утла лийыныт.

Кугу Отечественный сар жапыште связист-влак шке подвигышт дене ойыртемалтыныт. Мутлан, кунам нелын сусыргышо связист-влак кўрылтде пашам ыштыше связьым кученыт, снаряд-влакын осколкышт дене кўрыштмє чеп-влакым пўйышт дене ушкаленыт.

Мыйын ачам, Билалов Зинур, 1941 ий июнь гыч 1945 ий май марте связь подразделенийыште служитлен да кредалын. Сар деч ончыч радиовещаний ден телефон связьыште киномеханик да монтер лийын пашам ыштен. Кугу Отечественный сар тудлан 1941 ий 22 июньышто Касвел Украинын чекыштыже самырык салтакын курсшым эртымыж годым тўҥалын.

Тудо кредалме пасулаште кугу катушка да телефон аппарат дене нушкын коштмыж нерген шуко гана ойлен.

Сар деч вара тудын икшывыже да уныкаже-влак шке илышыштым кызытсе жаплан келшен толшо электросвязь да радиотехника дене кылденыт. Мый гын, Калтаса кыдалаш школын 11 классшым тунем лекме деч вара, 1966 ийыште районысо связь узелыште радиофикаций да телефонизаций монтер лийын пашам ышташ тўҥальым. Куйбышев связь политехникумым тунем лектым. Краснознаменный Тихоокеанский флотышто службым эртыме годым радиолокационный станций специалистын пел ияш школжым тунем лектым.

Мыйын шольым, Фларис, Томский кўшыл военный связь училищым да Ленинградский военный связь академийым тунем лектын. Мыйын Азамат эргымат Томский кўшыл военный связь училищым тунем лекте да сулен налме канышыш лекмыж марте ракета бригадын подразделенийлаштыже специальностьшо почеш пашам ыштен.

Уныкамат военный але гражданский связист-влак тукымым умбакыже шуя манын, ўшанем.

Кызыт связь войска-влак вашталтыныт да тушто кызытсе жаплан келшен толшо технике уло.

Ф. Билалов, Башкортостан Республикыште «Союз Советских офицеров» общественный толкынын районысо филиалжын вуйлатышыже.