Шындыме задачым шуктыман

– Эрнест Владимирович, тений эртыше лу тылзе могайрак лийын?

– Россий МВД-ын Калтаса районысо пӧлкажын оперативно-служебный пашан 2020 ий 10 тылзыжым иктешлыме.

Дежурный частьыш 2800 йодмаш, увер да проишествий-влак нерген моло информаций пурен. Нуным ончен лекмеке, 176 уголовный пашам тарватыме.

Толымаш, тазалыклан поснак неле эҥгекым ыштымаш, вольыкым шолыштмаш, пачерым да транспортный средства-влакым толымаш, оружий дене пайдаланен осал пашам ыштымаш-влак шагалемыныт.

Йўшӧ вуя еҥ-влакат осал пашам шагалрак ыштеныт.

– Ялсоветлаште осал пашам ыштыме нерген рашрак каласкалыза?

– Калтаса районышто осал пашам ыштыме динамеке тыгайрак: Калтаса ялсоветыште – 65 (+5), Краснохолмский ялсоветыште – 62 (+4), Келтей ялсоветыште – 16 (-10), Калмиямучаш ялсоветыште – 8 (+2), Савакмарий ялсоветыште – 7 (+2), ™лыл Качмаш ялсоветыште – 5 (+2), Амчемучаш ялсоветыште – 4 (+2), Кугу Качак ялсоветыште – 3 (-1), Тӧлдӧ ялсоветыште – 4 (-2), Тошто Яш ялсоветыште – 2 (-2), Калегин ялсоветыште – 2 (+1).

Осал пашам ыштымылан 114 преступникым уголовно мут кучаш шогалтыме. Кузе анализ ончыкта, тўҥ шотышто верысе калык осал пашам шукырак ышта – чыла осал паша гыч 87%. 82 процент осал пашам пӧръеҥ-влак ыштеныт, 64% – пашадыме, ончыч осал пашам ыштыше да судитлалтше – 53%, 47% – йўшӧ вуя лийыныт. Преступник-влакын ийготышт 18 гыч 30 ий марте – 40%, 30 гыч 50 ий марте – 42%.

Апрельыште, райрўдыштӧ 29 ияш пӧръеҥын увер деч посна йоммо шотышто оперативно-розыскной мероприятийым эртарыме годым, республикын Мишкан районысо территорийыштыже таксистын ыштыме осал пашажым – разбой да пуштмаш, тўжваке лукмо. Преступникым арестоватлыме.

– Ондалкалыше-влак калык деч оксам кўрмӧ шотышто тўрлӧ вариант-влакым шонен муыт. Кызыт калыкым кузе ондалкалат?

– Эше тидым палемдаш кўлеш, районышто, тыгак республике мучко ондалкалыме случай-влак шукемыныт. Шукыжо дистанционно ышталтеш. Тиде интернетыште але телефон дене возгалыме годым ондалкалат. Утыждене ўшанымаш да куштылгын толшо поянлыкым налаш манын икмыняр граждан сак лийме нерген мондат. А тидыже преступник-влаклан кўлеш веле.

Теве ик примерым кондена: Васола ял гыч 63 ияш пӧръеҥлан «8495» цифр-влак гыч тўҥалше абонентский номер гыч йыҥгыртеныт. Пӧръеҥ банкын пашаеҥже улам да банкт карте дене оксам списатлынешт манын каласен. Йыҥгыртыше ялысе еҥын персональный данныже-влакым пален, сандене тудо информацийлан ўшанен. Пӧръеҥ деч могай банк карте-влак улмым пален налын, ондалкалыше-влак операцийым отметитлаш манын, кредит карте гыч оксам сниматлаш йодыныт. Вара тичмаш анкетный данныйым, илыме верым каласаш йодыныт. Тидлан пенсионер лишыл банкоматыш кайышаш да банк карте дене икмыняр операцийым ыштышаш лийын. Попутный автомашина дене тудо Краснохолмский селашке банкоматыш миен шуын, диктовко почеш карте дене икмыняр действийым ыштен. Вара ондалкалыше еҥ тудын картышкыже 73000 теҥге оксам колтымо да тудым налын мобиль кылыш пурташ йодын. Вара осал пашам ыштыше еҥ телефонжым йєртен. Тылеч вара саде пӧръеҥ банкыш пураш лийын, а тушто каласеныт, тудын лўмжє дене 73000 теҥгелан онлайн-кредитым оформитлыме лийын. Ындыжым пӧръеҥ умылен – тудым ондаленыт.

Ондалкалыше-влакын кидышкышт логалаш огыл манын, палыдыме еҥ-влак деч пурышо информацийым угыч текшырен лекса. Нигунамат банк карте да счетын парольжым, кодшым ида каласе. Банкын ик пашаеҥжат тыгай информацийым ок йод.

– Наркотикым закондымын ужалыме сферыште паша кузерак мия?

– Район территорийыште закондымын наркотикым ужалымаш дене кылдалтше 7 осал пашам тўжваке лукмо. 17 нарушительым административно мут кучаш шогалтыме. 788 гр. наркотический веществам да 1,28 гр. синтетический наркотикым закондымын ужалымаш гыч поген налме. Калтаса селаште илыше, 1994 ийыште шочын, 3 ий суд деч шылын, туге гынат, Свердловский областьыште уголовный розыскын пашае‰же-влак тудым кученыт. Наркотический средствам ужалымыжлан 5 ият 10 тылзылан эрык деч посна коденыт.

Полицийын участковый уполномоченныйже-влак наркотикан кушкылым пытартыме шотышто 11 предписанийым пуэныт. Ты «аҥыртарыше» шудым 7 гектарыште пытарыме.

Тений экономике дене кылдалтше 14 осал пашам ыштымым пален налме.

– Кажне кечын регионын уверже почеш аварий-влак лийме нерген колына. Кузе калык коклаште ойлат «корно йоҥылышым ок проститле». Мемнан дене корнылаште обстановко могайрак?

– Район территорийыште 77 аварий лиймым регистрироватлыме. Аварийыште 10 еҥ сусырген, тидын годым ийготыш шудымо кок икшыве лийын, колышо-влак уке улыт. Аварий лийме тўҥ амал – корно толкынын участникше-влак писылык режимым огыт текшыре да ваштареш толшо полосаш кудал лектыт.

Полицийын пашаеҥже-влак 4700 утла административный правонарушенийым ончылгоч кораҥденыт. Транспорт средствам йўшӧ вуя виктарыше 90 водительым кучымо. Угыч йўшӧ вуя руль воктеке шичше водитель-влак шотышто 16 уголовный пашам тарватыме.

Корным да корно сооружений-влакым кучымо правил-влакым пудыртымылан 7 должностной еҥым административно мут кучаш шогалтыме.

– Районышто спирт улман продукцийым закондымын ужалыме шотышто кучедалмаш кузерак мия?

– Йўшӧ вуя осал пашам ыштымаш шагалемын гынат, тудо тугак кўкшӧ лийын кодеш, районышто 10 гыч 4,5 осал паша йўшӧ вуя ышталтеш. Полицийын пашаеҥже-влак 300 утла правонарушенийым ончылгоч кораҥденыт. Спирт улман продукцийым закондымын ужалыме 14 фактым пален налыныт, угыч ужалыме – 4 да закондымын аракам кондымо – 1.

Тыгак ийготыш шудымо икшыве-влаклан спирт улшан продукцийым ужалыме 4 фактым пален налме. Калтаса селаште – 1, Краснохолмскийыште – 2, Калмаш ялыште – 1. 300 литр контрофактный аракам ужалымаш гыч поген налме. Калтаса селаште 49, 63 да 67 ияш да Краснохолмский селаште илыше 63 ияш еҥ-влак шотышто 4 уголовный пашам тарватыме. Нуно чыланат ик гана веле огыл административно мут кучаш шогалтыме лийыныт.

Спирт улман продукцийым закондымын ужалыме факт-влак районысо тыгай ялсоветлаште пален налме:

Калтаса ялсовет – 6, 3 уголовный пашам тарватыме;

Краснохолмский ялсовет – 5, 1 уголовный пашам тарватыме;

Келтей, Кугу Качак, Калегин ялсовет-влак – 1 дене.

Закондымын аракам ужалымылан 170 тўжем утла теҥгем тўлаш штрафым пыштыме.

Специализированный службым – полицийым, скорыйым, пожарныйым да молымат шояклен ўжыктымылан 17 еҥым административно мут кучаш шогалтыме. Нуно чыланат 1000 теҥге дене штрафым тўленыт.

– Правонарушений профилактике шотышто могай паша намиялтеш?

– Полицийыште профилактика учетышто 800 утла еҥ шога. 8 еҥ шотышто административный надзорым палемдыме. Тиде неле да поснак неле осал пашам, ийготыш шудымо икшыве-влак шотышто сексуальный характеран осал пашам ыштыше еҥ-влак. Поднадзорный-влакым ыштыме 30 административный правонарушенийым пален налме. 2-шо шотышто уголовный пашам тарватыме.

Ийготыш шудымо икшыве-влакын правам пудыртымо профилактика шотышто паша ийготыш шудымо икшыве-влак дене пашам намийыме район комиссий, опека да попечительство орган, образований пєлка дене пырля пашам ышталтеш. Учетышто ийготыш шудымо 16 икшыве да 57 ача-ава шога. 136 административный правонарушенийым пален налме. Подросток-влак дене 1 осал пашам ыштыме. Калмаш ял гыч 15 ияш ўдыр автомашинам шолышт наҥгаен да локтылын.

– Эше могай пашам шуктеда?

– Районышто 375 оружийын озаже уло, нунын пел тўжем утла оружийышт регистрироватлалтын. 10-жым поген налме. Закондымын аралыме 3 оружийым шке кумылын пуымо. Оружийым ужалыме 1 осал пашам да 9 административный правонарушенийым пален налме.

Миграций сферыште 3074 кугыжаныш услугым ончыктымо, 103 йот гражданиным учетыш шогалтыме. Миграционный учетым пудыртышо 49 гражданиным административно мут кучаш шогалтыме. РФ гражданинлан 867 паспортым пуымо.

Коронавирус инфекций пандемийлан кӧра, полиций палемдыме шыгыремдымашым текшырыме пашам эртара. Граждан-влак погынымо верлам текшырат: кевытым, кафем, пазарым, вокзалым да молымат. Кугу умыландарыме паша намиялтеш гынат, пудыртымаш-влак улыт. 130 еҥым административно мут кучаш шогалтыме.

Эше тидым палемдаш кўлеш, районышто илыше калык осал пашам тўжваке лукмаште, ончылгоч кораҥдымаште кугу полышым ончыкта.

«Калтаса ўжара» да верысе телевидений дене паша мия. Тыгак район администрацийын интернет ресурсыштыжо да БР элкєргє паша министерствын пресс-службыштыжо материал-влак савыкталтыт.

– Ойлат, кадр-влак чыла решатлат… Шкендан коллективда нерген каласкалыза.

– Пӧлкан ветерамыт организацийыштыже 60 ветеран уло. Ты каҥашым Владимир Ляпустин вуйлата. Мемнан ветеранна-влак сулен налме канышыш лекме деч варат, пӧлкан да районын илышыштыже чолган участвоватлат.

Ий еда 8 ноябрьыште Россий элкєргє паша органын шке служебный обязанностьшым шуктымаште колышо пашаеҥ-влакым шарныме кече палемдалтеш. Ты кечын колышо йолташна-влакым шарналтена да нунын ончылно вуйнам савена. Полицийын капитанже Юрий Алексеевым ик жап шып шоген шарналтена да обелиск воктеке пеледышым пыштена.

Пӧлкаште полицийыш службыш кандидат-влакым ойырымо паша намиялтеш. Вакансий-влак улыт. Службылан кандидатын кокла деч ўлыш огыл образованийже, тазалык шотышто йӧршӧ лийшаш. Ий еда кандидат-влакым Уфа оласе юридический институтыш тунемаш пураш оформлятлена. Нунын деке йодмаш: тунемме предмет-влак дене сай шинчымаш, пеҥгыде тазалык да сай физподготовка.

Службылан да тунеммашлан кандидат-влаклан полицийын кадр-влак пӧлкаш мийыман (17 №-ан кабинет, тел.: 4-19-91).

Правопорядкым да общественный безопасностьым аралыме, осал пашам ыштымашым тўжваке лукмо, административный правонарушенийым ончылгоч кора‰ҥдыме паша куштылго огыл да тудо район, мировой суд, прокуратура, район администраций да ялсовет-влак дене пырля намиялтеш.

Россий Федераций элкӧргӧ паша пӧлкан пашаеҥже-влак кечын ветеран, пашаеҥ-влаклан, нунын ешыштлан пеҥгыде тазалыкым, тыныс кавам, улан илышым да службышто сеҥымашым тыланем.